Panel conditioning

شرطی سازی پانل در تحقیقات بازاریابی به تغییراتی غیرطبیعی در نگرش، رفتار یا الگوی پاسخ‌دهی مخاطبان اشاره دارد که در نتیجه شرکت مکرر آنها در نظرسنجی ها در طول زمان رخ می دهد. این پدیده می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت و قابلیت اطمینان داده‌های جمع‌آوری شده در مطالعات طولی تأثیر منفی بگذارد.

در حقیقت از آنجا که پاسخگویان ثابت پروژه‌های طولی یا دوره‌ای، معمولاً بعد از چند بار شرکت در نظرسنجی، با فرآیند و ساختار آن آشنا شده و دچار عادت‌های پاسخگویی خاصی می‌شوند، ممکن است با اجتناب عمدی از پاسخ به برخی سوالات و انتخاب پاسخ‌هایی که روند مصاحبه را کوتاهتر کند، از شرایط یک پاسخگوی مناسب فاصله بگیرند.

هرچند استفاده از تکنیک‌هایی مانند تغییر فرمت سوالات و چرخش موضوعات نظرسنجی می‌تواند تا حدی از بروز این مشکل جلوگیری کند، با این حال، پتانسیل برای شرطی‌سازی پنل همچنان وجود دارد، خصوصا در مطالعات طولی که در آن پاسخ‌دهندگان یکسان چندین بار مورد بررسی قرار می‌گیرند.

کارشناسان تحقیقات بازاریابی پیشنهاد می‌کنند که برای کاهش احتمال رخداد این خطا، حتی‌الامکان از  چند گروه‌ پاسخ‌دهنده مختلف استفاده شود.